Khi
bị kích hoạt quá mức, tế bào Kupffer phóng thích các chất gây viêm
khiến gan bị hư tổn, hủy hoại, dễ dẫn đến viêm, xơ, thậm chí ung thư
Kupffer
là đại thực bào nằm trong xoang gan. Bình thường, chúng tiếp xúc với
các vi khuẩn, hồng cầu chết… tạo phản ứng miễn dịch. Tuy nhiên, khi các
yếu tố độc hại từ thực phẩm bẩn, môi trường ô nhiễm, bia rượu, thuốc lá,
thuốc điều trị… xâm nhập vào cơ thể sẽ tấn công gan và gây ra nhiều hệ
lụy xấu cho sức khỏe.
Những bệnh lý gan nguy hiểm thường gặp do tế bào Kupffer hoạt động quá mức gây ra
Gan nhiễm mỡ: Là
tình trạng chất béo trong gan vượt quá 5% trọng lượng gan. 25% trường
hợp gan nhiễm mỡ có thể diễn tiến thành viêm, xơ, ung thư gan.
Gan nhiễm mỡ có 2 nhóm bệnh:
Gan nhiễm mỡ do rượu bia:
Chất cồn trong rượu bia khiến tế bào Kupffer gián đoạn quá trình oxy
hóa acid béo, làm tăng tích lũy và giảm ly giải chất béo, gây mỡ hóa tế
bào gan. Quá trình chuyển dịch độc tố, vi khuẩn từ ruột vào gan nhanh
hơn, khiến những người nghiện rượu bia dễ bị nhiễm độc. Các độc tố này
“tiếp tay” cho Kupffer sản xuất các chất gây viêm làm hoại tử tế bào
gan.
Gan nhiễm mỡ không do rượu bia:
Thường khởi phát từ hội chứng rối loạn chuyển hóa hoặc do lối sống
không khoa học dẫn đến ứ đọng nhiều chất béo và glycogen ở gan. Khi đó,
các tế bào Kupffer bị kích hoạt quá mức để phản ứng với tình trạng này
khiến gan bị tổn thương.
Viêm gan:
Là tình trạng tổn thương gan, đặc trưng bởi sự hiện diện của các tế bào
viêm. Viêm gan chia thành 2 loại, cấp tính và mạn tính. Trong đó, viêm
gan kéo dài trên 6 tháng, gọi là mạn tính. Nó là hậu quả của viêm gan
cấp tính.
Tuy nhiên,
nhiều trường hợp bệnh tiến triển âm thầm và chỉ thể hiện ở giai đoạn mạn
tính. Viêm gan mạn tính tiếp tục tiến triển có thể dẫn đến xơ gan và
ung thư gan. Các thành phần độc hại như rượu, hóa chất là nguyên nhân
tác động đến tế bào Kupffer, kích hoạt chúng quá mức làm sản sinh những
chất gây viêm. Tế bào gan theo thời gian sẽ bị hủy hại và suy giảm chức
năng.
Tăng men gan:
Gan có rất nhiều loại men khác nhau để xúc tác các phản ứng chuyển hóa.
Khi tế bào gan bị hủy hoại nhiều do tế bào Kupffer hoạt động quá mức sẽ
phóng thích các men này vào máu gây tăng men.
Xơ gan:
Là quá trình tổn thương gan lan tỏa mạn tính không hồi phục, đặc trưng
bởi sự xơ hóa và hoại tử tế bào gan, hình thành những nốt bất thường ở
gan. Tác nhân gây hại như virus viêm gan, rượu bia, nhiễm độc tấn công
liên tiếp trong thời gian dài làm tế bào Kupffer hoạt động quá mức,
khiến tăng sản sinh TGFβ, làm kích hoạt tế bào Stellate, tạo ra những
sợi xơ.
Các chất xơ
tạo ra ngày càng nhiều gây tổn thương và làm chết tế bào gan, thay đổi
hoàn toàn cấu trúc, hình thành mô sẹo, nốt bất thường, làm cho gan chai
cứng dần, không có khả năng phục hồi, dẫn đến bệnh lý xơ gan.
Ung thư gan:
Gồm ung thư nguyên phát và thứ phát. Trong đó, ung thư biểu mô tế bào
gan là ung thư gan nguyên phát thường gặp nhất. HCC trên nền xơ gan
chiếm tỷ lệ 80% trường hợp. Do vậy, xơ gan được xem là yếu tố gây ung
thư gan.
Khi các tế
bào gan bị hủy hoại, hàng loạt các yếu tố kích hoạt tế bào Kupffer tiết
ra Interleukin, TNF-α, TGF-ß… Đây là những chất làm tăng tình trạng chết
tự nhiên của tế bào gan. Tế bào gan chết hàng loạt dễ dẫn đến nguy cơ
đột biến tự phát, là nguyên nhân của ung thư gan.
